"Ik zie positieve veranderingen in het gras"

Robert Nijkamp uit Raalte is al 25 jaar boer en ziet nog elke dag mogelijkheden om zijn bedrijf te verbeteren. Zijn kruidenrijk grasland behelst twee hectare en is ingezaaid met allerlei kruiden waar zijn koeien lopen en grazen. Kruiden die in zijn grasland staan zijn de bekende boter- en paardenbloem en de smalle weegbree, maar ook de minder bekende cichorei, herderstasje, biggenkruid en rode klaver. 

Diepe wortels
Samen met experts heeft Robert bepaald wat hij kon inzaaien. Het verschilt per grondsoort welke kruiden er het beste passen. Zelf heeft hij een droge zandgrond en de juiste kruiden helpen om op een natuurlijke wijze de bodem te verbeteren. “Kruiden wortelen dieper dan gras en houden meer water vast. De grond wordt door die wortels dus minder droog. Dat is fijn: we hadden dit voorjaar een hele droge periode. De kruiden zorgen voor een grond die je dus niet hoeft te sproeien en duurzamer is dan normaal gras.”

Speeltuin

Robert vindt het een boeiend experiment: "Ik ben nog volop aan het ontdekken, ik zit echt nog in de speeltuin als het gaat om kruidenrijk grasland. Bij alles wat ik doe denk ik, kan het ook anders en beter. Ik ben blij dat ik positieve veranderingen zie in het gras. We moeten alleen nog veel leren over deze kruiden. Ze hebben tijd nodig om te groeien en zich te vermenigvuldigen. Het is een langetermijnproces. Als we meer inzicht hebben, kunnen we onze werkwijze aanpassen, bijvoorbeeld door de bemesting specifiek per stuk grond te regelen. Het met kruiden bezaaide land ligt langs de weg en is een mooi gezicht voor voorbijgangers. Het is leuker om ook gekleurde en gevarieerde planten en kruiden te zien dan alleen groen gras en mensen kunnen dan ook zien dat je er mee bezig bent.” 

Meer onderzoek 
Kruidenrijk Grasland staat nog in de kinderschoenen en dat is soms best lastig. “Er is veel meer onderzoek nodig. Wat doen kruiden bij verschillende soorten gras en soorten grond? Waar kan het ons helpen? Is het gezonder voor de koeien? De gezondheidsvoordelen zijn nu nog niet bewezen, maar mogelijk zijn die er wel. Ik zie kruidenrijk grasland als een onderdeel dat bijdraagt aan de natuur en het hele ecosysteem.”

Lange termijn

Nijkamp heeft nu ruim een jaar ervaren wat het experiment Kruidenrijk Grasland voor hem betekent. “Het feit dat ik minder mest kan gebruiken en gerichter mest kan inzetten, is een positieve verandering.” Op de vraag welk advies hij aan collega-boeren zou geven: “Het ligt er helemaal aan wat de kenmerken per regio zijn en wat iemand wil. Nederland is niet overal hetzelfde. Kruidenrijk grasland kan zeker wat doen, maar het gaat om lange termijn oplossingen.”

Kalender

Een advies aan iedereen die zich met kruidenrijk grasland bezig houdt heeft Nijkamp ook: “Om op de lange termijn goed te kunnen evalueren, zijn data nodig. Een voortdurende registratie is belangrijk. Je moet vastleggen wat je doet, zodat je over enkele jaren ziet wat het oplevert. Maak een graslandkalender.”